Τι είναι τελικά το Bitcoin; Για πολλούς ανθρώπους είναι κάτι ακατανόητο και περίπλοκο. Παρόλα αυτά, η απάντηση είναι πιο εύκολη από ό,τι νομίζετε, αν ρίξετε μια ματιά στην ιστορία του χρήματος και εν συνεχεία στη δημιουργία του Bitcoin. Αυτό ακριβώς θα κάνουμε στο άρθρο που ακολουθεί. Καλή διασκέδαση!  

Bitcoin: Τι είναι; | Η απαρχή του BTC

Είναι απόλυτα φυσιολογικό οι άνθρωποι να έχουν μυστικά. Ωστόσο, μετά την ψηφιακή επανάσταση και την ανακάλυψη του Διαδικτύου, η ανθρώπινη ζωή μετατοπίζεται συνεχώς στον ψηφιακό κόσμο. Είναι δύσκολο να φανταστεί κανείς την καθημερινή ζωή χωρίς υπολογιστές, smartphones και Διαδίκτυο.   

Εν τούτοις, υπάρχει ένα σημαντικό πρόβλημα. Σε αντίθεση με την πραγματική ζωή, το Διαδίκτυο δεν έχει μυστικά. Μετά το σκάνδαλο της NSA και τις αποκαλύψεις του Έντουαρντ Σνόουντεν, έχει καταστεί σαφές ότι οι υπηρεσίες πληροφοριών σε όλο τον κόσμο δυνητικά αποθηκεύουν και αναζητούν κάθε πληροφορία από την ηλεκτρονική επικοινωνία μέσω του Διαδικτύου.  

Ένα κίνημα, οι Cypherpunks, είχε ήδη προβλέψει αυτή την εξέλιξη στις αρχές της δεκαετίας του 1990. Συνειδητοποίησαν ότι καμία υπόσχεση από οποιαδήποτε κυβέρνηση δεν μπορούσε να διασφαλίσει ότι δεν θα υπήρχε μαζική παρακολούθηση στην ψηφιακή εποχή.

Ο Eric Hughes, ένας από τους πρωτους υποστηρικτές του κινήματος των cypherpunk, έγραψε το 1992 το περίφημο “Cypherpunk Manifesto“, με το οποίο καλούσε τους ανθρώπους να αγωνιστούν για την προστασία της ιδιωτικής τους ζωής. Ωστόσο, ο αγώνας δεν εξελίχθηκε στον πραγματικό κόσμο σε διαδηλώσεις. Αντ’ αυτού, οι cypherpunks, λοιπόν, αφοσιώθηκαν στον προγραμματισμό ανώνυμων συστημάτων.   

Έτσι, οι Cypherpunks δεν συζητούσαν απλώς, αλλά αγωνίζονταν για το όραμά τους. Χρησιμοποιώντας την κρυπτογράφηση, δημιούργησαν ανώνυμα συστήματα αλληλογραφίας, ψηφιακές υπογραφές και ηλεκτρονικό χρήμα για να αποκαταστήσουν την ιδιωτικότητα όλων.

Παρόλο που δεν είναι γνωστό ποιος είναι ο μυστηριώδης εφευρέτης του Bitcoin και ποιος κρύβεται πίσω από το μυστικό ψευδώνυμο Satoshi Nakamoto, θεωρείται ότι ο Satoshi ήταν υποστηρικτής του κινήματος Cypherpunk, συμμεριζόταν τις πολιτικές απόψεις και εφηύρε το Bitcoin με αυτό το κίνητρο.   

Ο Satoshi Nakamoto εμφανίζεται στο προσκήνιο 

Είναι αξιοσημείωτο, βέβαια, ότι ο Satoshi δεν ήταν ο πρώτος που εφηύρε ένα ψηφιακό νόμισμα. Για το κίνημα cypherpunk, ένα ανώνυμο και ψηφιακό χρήμα ήταν το κεντρικό στοιχείο του αγώνα για τη νομισματική ανεξατησία και την ατομική ελευθερία. Ακόμη και πριν από τον Satoshi Nakamoto, υπήρχε ο Wei Dai με το “b–money” του.

Ο David Chaum εφηύρε το “DigiCash“, το οποίο τελικά απέτυχε το 1998. Όλοι οι πρόδρομοι του Bitcoin απέτυχαν επειδή δεν μπορούσαν να λειτουργήσουν χωρίς κεντρική αρχή και δεν μπορούσαν να λύσουν το πρόβλημα της διπλής δαπάνης (το πρόβλημα που εμποδίζει ένα ψηφιακό νόμισμα να ξοδευτεί δύο φορές).   

Στις 01 Νοεμβρίου 2018, ο Satoshi Nakamoto παρουσίασε για πρώτη φορά το έγγραφο Bitcoin whitepaper στη “Cryptography mailing list“, δίνοντας τη λύση σε όλα τα προβλήματα για τα οποία όλα τα ψηφιακά νομίσματα απέτυχαν προηγουμένως.   

Έπειτα από δύο μήνες, στις 09 Ιανουαρίου 2009, ο Satoshi δημοσίευσε την έκδοση 0.1 του Bitcoin, αλλά το αρχικό ενδιαφέρον ήταν περιορισμένο. Δεν υπήρχαν ακόμη σημάδια επανάστασης. Η πρώτη συναλλαγή Bitcoin χρειάστηκε χρόνο για να γίνει, η λεγόμενη “Ημέρα της Πίτσας”,  και πραγματοποιήθηκε  στις 22 Μαΐου 2010, όταν ο Laszlo Hanyec αγόρασε δύο πίτσες για 10.000 BTC.  

Τι είναι το Bitcoin;  

Η ιστορία του χρήματος και τιμή του Bitcoin

Το Bitcoin (εν συντομία BTC) ήταν το πρώτο κρυπτονόμισμα στον κόσμο. Όλα τα επόμενα κρυπτονομίσματα αναφέρονται ως altcoins (εναλλακτικά νομίσματα). Το Bitcoin είναι ένα νόμισμα αλλά και ένα μέσο πληρωμής. Ωστόσο, σε αντίθεση με το εικονικό χρήμα, όπως το ευρώ ή το αμερικανικό δολάριο, δεν υπάρχει κεντρική τράπεζα που να τυπώνει τα χρήματα και να ρυθμίζει τη ροή των κεφαλαίων.   

Ενώ με μια πρώτη ματιά φαντάζει παράλογο κάτι που είναι άυλο, ένα ψηφιακό νόμισμα, θα πρέπει να έχει αξία. Παρ’ όλα αυτά, υπάρχει μια λογική απάντηση στο πώς το Bitcoin αποκτά την αξία του. Για να το καταλάβει κανείς αυτό, πρέπει να συνειδητοποιήσει πώς το ευρώ ή το δολάριο ΗΠΑ αποκτούν την αξία τους.

Και τα δύο νομίσματα βασίζονται σε μια ψευδαίσθηση, μια νοητική κατασκευή, ότι ένα νόμισμα ή ένα χαρτονόμισμα έχει αξία 1, 2 ή ακόμη και 50 (ευρώ ή δολάρια). Σύμφωνα με τη “Σύγχρονη Νομισματική Θεωρία”, η αξία αυτή βασίζεται αποκλειστικά στο γεγονός ότι μια κυβέρνηση καθορίζει αυτές τις τιμές και η κυβέρνηση υπολογίζει τις απαιτήσεις της (π.χ. φόρους και άλλες εισφορές) με βάση αυτό το νόμισμα.   

Το χάρτινο χρήμα απέκτησε πραγματική αξία στην ιστορία μόνο όταν συνδέθηκε με το χρυσό. Ωστόσο, η Συνθήκη του Bretton Woods, η οποία κατέστησε το δολάριο ΗΠΑ το παγκόσμιο αποθεματικό νόμισμα και απαιτούσε από τις ΗΠΑ να κατέχουν μία ουγγιά καθαρού χρυσού για 35 δολάρια, καταργήθηκε από τον πρόεδρο των ΗΠΑ Νίξον το 1971.

Αυτό μεταβίβασε την αξία του χρήματος στην εμπιστοσύνη των κυβερνήσεων. Το χρήμα έγινε εργαλείο οικονομικής πολιτικής. Οι συναλλαγματικές ισοτιμίες έγιναν κυμαινόμενες, η αξία σχετική. Οι κυβερνήσεις και οι κεντρικές τράπεζες άρχισαν να τυπώνουν αδιανόητες ποσότητες χρήματος για τη χρηματοδότηση των κρίσεων.   

Έκτοτε, από το 1971, η τιμή του χρυσού έχει αυξηθεί σε επίπεδα άνω των 1.000 δολαρίων. Έτσι, το χαρτονόμισμα έχει χάσει σχεδόν το 97% της αξίας του σε σύγκριση με τον χρυσό. Επομένως, οι φιλελεύθεροι οικονομολόγοι αμφιβάλλουν ότι τα πλασματικά νομίσματα μπορούν να εκπληρώσουν μια βασική λειτουργία του χρήματος, αυτή της αποθηκευτικής αξίας. Σε αυτό το σημείο έρχεται το Bitcoin.

Το Bitcoin εξορυγνύεται όπως ακριβώς και ο χρυσός. Ωστόσο, ο αριθμός των Bitcoin περιορίζεται σε 21 εκατομμύρια BTC, οπότε δεν μπορεί να υπάρξει πληθωρισμός. Το Bitcoin είναι επομένως μια τέλεια αποθήκευση της αξίας.    

Γιατί το Bitcoin είναι μια αποθήκη αξίας 

Τελικά, όμως, η αξία του Bitcoin βασίζεται μόνο στην εμπιστοσύνη ότι το BTC θα εξακολουθεί να έχει ισοδύναμη αξία και αύριο. Ωστόσο, το Bitcoin δεν απαιτεί εξάρτηση από τρίτους, επειδή, για παράδειγμα, δεν απαιτούνται τράπεζες για τη διενέργεια συναλλαγών.   

Η βάση γι’ αυτό είναι ότι το δίκτυο Bitcoin είναι ένα κατανεμημένο σύστημα ομότιμων συναλλαγών (P2P). Το πλεονέκτημα των συστημάτων P2P (ομότιμο δίκτυο) σε σχέση με τα κεντρικά συστήματα είναι ότι μπορεί να υπάρξει άμεση αλληλεπίδραση μεταξύ των μερών και δεν απαιτείται κανένας μεσάζων. Σε αντίθεση με τα εικονικά νομίσματα, το Bitcoin είναι έτσι ανθεκτικό σε κυβερνητικές παρεμβάσεις.    

Το blockchain του Bitcoin καταγράφει κάθε συναλλαγή που πραγματοποιείται με Bitcoin, επικυρώνει τις συναλλαγές και διασφαλίζει την ακεραιότητα του δικτύου. Το Bitcoin μπορεί να έχει έως και οκτώ δεκαδικά ψηφία. Η μικρότερη μονάδα Bitcoin είναι ένα Satoshi, το οποίο ισούται με 0,00000001 BTC.      

Τι είναι το blockchain του Bitcoin;

Η αλυσίδα blockchain είναι η επαναστατική τεχνολογία που βρίσκεται πίσω από το Bitcoin και άλλα κρυπτονομίσματα, η οποία εφευρέθηκε από τον Satoshi Nakamoto. Η αλυσίδα blockchain του Bitcoin είναι ένα blockchain που διαθέτει συνδέσεις με κρυπτογραφικές μεθόδους. Όλες οι συναλλαγές που πραγματοποιούνται μέσω του δικτύου Bitcoin αποθηκεύονται στο blockchain. Οι συναλλαγές θεωρούνται επιβεβαιωμένες όταν αποθηκεύονται στο blockchain του Bitcoin (σε ένα μπλοκ).    

Ένα σημαντικό ζήτημα για τα ψηφιακά νομίσματα και τα εικονικά αντικείμενα εν γένει είναι η διπλή δαπάνη (“double spending problem“). Σε αντίθεση με τα φυσικά αντικείμενα, τα οποία μπορούν να ξοδευτούν μόνο μία φορά, τα ψηφιακά αγαθά μπορούν να χρησιμοποιηθούν πολλές φορές, σε δύο διαφορετικά μέρη (ταυτόχρονα). Όπως μάθαμε, προηγούμενες παραλλαγές ενός ψηφιακού χρήματος, όπως το b–money και το DigiCash, απέτυχαν να δώσουν μια λειτουργική λύση σε αυτό το πρόβλημα. Ο Satoshi Nakamoto έχει βρει μια λύση σε αυτό. Η τεχνολογία blockchain σταματάει αυτό το πρόβλημα απαιτώντας ότι ο κάθε συμμετέχων στο δίκτυο (“πλήρεις κόμβοι”) επαληθεύει κάθε συναλλαγή.  

Μόνο όταν η πλειοψηφία των συμμετεχόντων επιβεβαιώσει ότι οι συναλλαγές στο μπλοκ είναι μοναδικές, προστίθενται στο blockchain. Κάθε νέο μπλοκ, λοιπόν, συνδέεται με το προηγούμενο μπλοκ, εξασφαλίζοντας μια αλυσίδα αποδεκτών ιστορικών συναλλαγών.   

Για να δοθεί κίνητρο για την επικύρωση των συναλλαγών, σε κάθε μπλοκ που προστίθεται στο blockchain δίνεται μια ανταμοιβή, που ονομάζεται “ανταμοιβή μπλοκ”.  Η τρέχουσα ανταμοιβή (το 2022) για την επιτυχή “εξόρυξη” είναι 6,25 BTC. Το 2024, η ανταμοιβή θα μειωθεί στο μισό σε 3,125 BTC, καθώς η ανταμοιβή εξόρυξης μειώνεται στο μισό κάθε 200.000 μπλοκ (περίπου κάθε 4 χρόνια) μέχρι να ολοκληρωθεί η εξόρυξη και των 21 εκατομμυρίων Bitcoin.  

Παρεμπιπτόντως: Ο αλγόριθμος εξόρυξης Bitcoin έλυσε το δεύτερο μεγάλο πρόβλημα των προκατόχων του Bitcoin, καθώς η συναίνεση των “miners” αντικαθιστά έναν κεντρικό θεσμό (κεντρικές τράπεζες και κυβερνήσεις).   

Τι είναι η εξόρυξη του Bitcoin; 

Πώς λειτουργεί αυτή η εξόρυξη; 

Στο πλαίσιο του πρωτοκόλλου του Bitcoin, ο Satoshi Nakamoto έχει καθορίσει ότι ένα μπλοκ εκκρεμών συναλλαγών Bitcoin εγγράφεται στο blockchain περίπου κάθε δέκα λεπτά. Ένα μπλοκ μπορεί να περιέχει απεριόριστο αριθμό μεμονωμένων συναλλαγών- το μόνο όριο είναι το μέγεθος του μπλοκ. Αυτό είναι 1 megabyte (MB).    

Οι miners ανταγωνίζονται για τη δημιουργία αυτών των μπλοκ. Το proof–of–work είναι ένας κρυπτογραφικός γρίφος που καθορίζει ποιος miner μπορεί να γράψει το επόμενο μπλοκ στο blockchain του Bitcoin. Για να γίνει αυτό, οι miners παίρνουν τις συναλλαγές (ή το δέντρο Merkle τους) και προσθέτουν σε αυτές μια τυχαία ακολουθία (το “Nounce“) και κατακερματίζουν και τις δύο τιμές.

Ο miner συγκρίνει το αποτέλεσμα με μια συνθήκη. Εάν αυτό δεν ικανοποιείται, ο miner δοκιμάζει μια νέα συμβολοσειρά μέχρι να βρει ένα κατακερματισμό. Έτσι, οι συναλλαγές επαληθεύονται με την αντιστοίχιση ενός δεκαεξαδικού κατακερματισμού 64 χαρακτήρων. Για την επίλυση αυτής της εργασίας, η ανταμοιβή μπλοκ απονέμεται στον επιτυχημένο miner. Κάθε 10 λεπτά, η διαδικασία αυτή επαναλαμβάνεται.   

Τις πρώτες ημέρες, ήταν εφικτό να εξορύσσεται Bitcoin χρησιμοποιώντας έναν κανονικό υπολογιστή ή φορητό υπολογιστή (χρησιμοποιώντας την CPU). Ωστόσο, οι GPU (κάρτες γραφικών) αντικατέστησαν τις CPU ήδη από το 2010, έως ότου το 2013 οι GPU εκτοπίστηκαν επίσης από την εξόρυξη Bitcoin από ακόμη πιο εξειδικευμένα συστήματα ASIC (“ Application-Specific Integrated Circuits “).

Τα συστήματα ASIC είναι τσιπ υπολογιστών που έχουν σχεδιαστεί ειδικά για την εξόρυξη Bitcoin και δεν μπορούν να εκτελέσουν καμία άλλη λειτουργία. Με την εμφάνιση ολόκληρων εγκαταστάσεων εξόρυξης(φάρμες) που χρησιμοποιούσαν τα συστήματα ASIC, η ισχύς κατακερματισμού και η δυσκολία εξόρυξης του δικτύου Bitcoin έγιναν πολύ μεγάλες για να εξορύξει κανείς Bitcoin μεμονωμένα.   

Η δυσκολία εξόρυξης του Bitcoin 

Με στόχο την τήρηση του χρονικού πλαισίου για το halving (ο αριθμός παραγόμενων ανταμοιβών μειώνεται κατά το ήμισυ), το δίκτυο Bitcoin στοχεύει στην επαλήθευση ενός νέου μπλοκ κάθε δέκα λεπτά.

Ωστόσο, καθώς αυξάνεται ο αριθμός των miners στο δίκτυο Bitcoin, αυξάνεται και η υπολογιστική ισχύς, πράγμα που σημαίνει ότι υπάρχει μεγαλύτερη πιθανότητα κάποιος να λύσει τον κρυπτογραφικό γρίφο σε μικρότερο χρονικό διάστημα. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο υπάρχει η δυσκολία εξόρυξης Bitcoin.   

Καθώς αυξάνεται ο ρυθμός κατακερματισμού, αυξάνεται ταυτόχρονα και η δυσκολία. Κάθε 2016 μπλοκ (περίπου κάθε δύο εβδομάδες), επομένως, η δυσκολία εξόρυξης Bitcoin αλλάζει. Εάν ο χρόνος μπλοκ είναι μικρότερος από 10 λεπτά και ο ρυθμός κατακερματισμού είναι υψηλός, η δυσκολία προσαρμόζεται αναλόγως προς τα πάνω για να τηρηθεί ο κανόνας των 10 λεπτών.   

Τι συμβαίνει όταν γίνει εξόρυξη και στα 21 εκατομμύρια Bitcoin; 

Μία από τις πιο συνηθισμένες ερωτήσεις σχετικά με το Bitcoin είναι τι θα συμβεί αν εξορυχθούν και τα 21 εκατομμύρια BTC. Ήδη από το 2032, η “ανταμοιβή μπλοκ” θα είναι μικρότερη από ένα ολόκληρο Bitcoin. Σε ένα ορισμένο σημείο, ακόμη και αν η τιμή του Bitcoin εξακολουθήσει να αυξάνεται πολύ πάνω από τις 100.000, όπως προβλέπουν ορισμένοι ειδικοί,η εξόρυξη δεν θα είναι πλέον κερδοφόρα με βάση την επιβράβευση. Ωστόσο, όπως έχουμε μάθει, οι miners είναι απαραίτητοι για την ασφάλεια του δικτύου. Τι θα συμβεί τότε;  

Δύο σενάρια ισχύουν. Έχουμε ήδη υπαινιχθεί το πρώτο. Η τιμή του Bitcoin θα αυξάνεται με κάθε μείωση στο μισό της ανταμοιβής του μπλοκ (halving). Αυτή η τάση έχει ήδη παρατηρηθεί με τη μείωση στο μισό (halving) που έχει πραγματοποιηθεί μέχρι σήμερα. Το δεύτερο σενάριο κάνει χρήση του κόστους συναλλαγών που είναι απαραίτητο για κάθε συναλλαγή Bitcoin. Τα κόστη συναλλαγών αναμένεται να αναλάβουν την πληρωμή των miners σε πολλά χρόνια. Αυτός είναι άλλος ένας λόγος για τον οποίο πολλοί προγραμματιστές του Bitcoin τάσσονται υπέρ της διατήρησης του μεγέθους μπλοκ 1 MB, έτσι ώστε λόγω της σπανιότητας αυτού του πόρου, το κόστος συναλλαγών να μπορεί να χρησιμοποιηθεί για την πληρωμή των miners.   

Τι είναι το Hard Fork του Bitcoin;

Ακόμη ένα θέμα που έχει αποκτήσει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, ειδικά κατά το 2017, είναι τα hard forks.   

Το Bitcoin Cash, το πρώτο και πιο αμφιλεγόμενο hard fork (σκληρή διακλάδωση) του Bitcoin εμφανίστηκε το 2017 στη διαμάχη για το πώς θα πρέπει να κλιμακωθεί το blockchain του Bitcoin. Με άλλα λόγια, πώς θα καταστεί δυνατή η χρήση του Bitcoin από μια ευρεία μάζα, από εκατομμύρια ανθρώπους.

Στο επίκεντρο της συζήτησης ήταν το μέγεθος μπλοκ του 1 MB, το οποίο ήταν αμφιλεγόμενο από την αρχή και περιορίζει τον αριθμό των συναλλαγών που μπορούν να συμπεριληφθούν σε ένα μπλοκ. Είναι αξιοσημείωτο ότι το Bitcoin δεν είχε κανένα όριο μεγέθους στην αρχή. Μόνο τον Σεπτέμβριο του 2010 ο Satoshi άλλαξε τον κώδικα για αυτό το 1 MB.  

Ήδη από το 2013, ήρθε η συζήτηση για την αύξηση του μεγέθους του μπλοκ. Από τη μία πλευρά, υπήρχε η παράταξη που ήθελε να αφήσει το αρχικό πρωτόκολλο Bitcoin όσο το δυνατόν αμετάβλητο και να εκτελεί την κλιμάκωση “off-chain ” μέσω του δικτύου Lightning. Από την άλλη πλευρά, υπήρχε η παράταξη που ήταν υπέρ της αύξησης του μεγέθους μπλοκ προκειμένου να επεκταθεί το Bitcoin όσο το δυνατόν πιο γρήγορα.   

Στις 01 Αυγούστου 2017, ο “πόλεμος για το μέγεθος των μπλοκ” που διήρκεσε περισσότερο από δύο χρόνια κορυφώθηκε με το fork (μια αλλαγή στο πρωτόκολλο) του Bitcoin Cash (BCH). Με απλά λόγια, το Bitcoin Cash “αντέγραψε” το αρχικό blockchain και άλλαξε τον κώδικα σε ένα νέο όριο μεγέθους μπλοκ των 8 MB αμέσως μετά το hard fork.   

Για τους επενδυτές του Bitcoin, το γεγονός αυτό αποδείχθηκε απρόσμενο. Όσοι κατείχαν Bitcoin (BTC) κατά τη στιγμή του γεγονότος έλαβαν το ίδιο ποσό Bitcoin Cash (BCH). Ακολούθησαν πολυάριθμα άλλα hard forks του Bitcoin κατά τη διάρκεια του 2017, αλλά εκτός από το Bitcoin Gold, δεν είχαν πλέον καμία σημασία και χαρακτηρίστηκαν κατά κύριο λόγο ως απάτες.    

FAQ για το Bitcoin